Gedicht Derek Otte

 

Blijf vertalen!

Taal is de sleutel van een deur waar menigeen op klopt. Maar wat ze ook proberen: die deur blijft op slot. Mensen falen te vertalen of blijken niet bij machte. Heel veel potentieel staat voor die dichte deur te wachten. ‘t Is dringen voor de drempel, we kennen ‘m allemaal. Mijn motivatie om anderen binnen te laten, begint met een verhaal.

Ik kende ooit een jongen, wiens beide ouders zeiden: maak je werk van je hobby en het wordt alleen maar lijden. ’t Is leuk wat je doet, dat tekenen en schrijven maar vooral voor erbij en dat kan het beter blijven. Je hebt een goed stel hersenen joh, kijk naar de kansen die er zijn… De kans van slagen in het creatieve is gewoon ontiegelijk klein. 

Hij probeerde te studeren maar beet zichzelf stuk. Dat is logisch, als je hapt in andermans geluk. Ze hadden de beste intenties ter wereld maar hij ging zachtjes aan kapot. Z’n ouders hun wereld op z’n schouders, hij werkte zich verrot. Hoorcolleges, aantekeningen; moeten, moeten, moeten. Toetsen en tentamens als ijkpunten op de route. Stiekem blijven schrijven: het verzachtte soms de pijn. In vrijheid opgesloten waar zijn ziel niet wilde zijn. Waar anderen bouwden aan hun toekomst, raakte hij kostbare jaren kwijt. 

Om een lang verhaal nog iets langer te maken; het duurde weken, dagen, maanden voor hij zou verzaken. Lessen skippen, studie staken, een nieuwe start op de Hogeschool. Maar ook daar voelde hij zich leeg en schreef hij notitieboekjes vol. De klad kwam in het blokken, kladblokken vol nijd: de school stuurde hem weg en thuis begon de strijd. Botsende toekomstvisies, dat stak: het hield geen steek. Hij woonde in wat ergens op een Koude Oorlog leek. 

Zonder netwerk, geen ervaring of begeleiding om ‘m heen. Hij maakte z’n meters, omringd maar tóch alleen. Hij moest zich bewijzen; het schrijven en spreken ging wel goed. Tóch gaat het vooral slecht als je naasten niet snappen wat je doet. ’t Is een eenzaam bestaan, vertelde hij me laatst. En ook al zaten ze er met z’n allen achteraf hartstikke naast; soms voelt het nóg alsof hij stikt. Luchtiger kan ik het niet brengen want deze jongen… Dat ben ik. 

En mijn verhaal is niet bijzonder; in elk geval niet uniek. ’t Is misschien wel minder uitzondering dan regel en dat is de tragiek. Verschillen van inzicht geven onbegrip een warm onthaal. En het probleem maar óók een oplossing is in mijn ogen: de taal. 

Taal kan hobbels overwinnen en barrières slechten. Taal laat ouders inzien en kinderen minder alléén vechten. Had ik in mijn tijd maar iemand die m’n lieve ouders zei: dat het ondanks een ander pad wel zou goed komen met mij. Iemand die dwars door de opstandigheid keek -ik was opstandig, ongekend-… Die hen kon overtuigen van enige vorm van talent. Iemand die me véél eerder zou helpen het maximale uit mezelf te halen. Door zich als schakel op te werpen en de verschillen te… Vertalen. 

Taal is alles, want alles is taal. ’t Is een uitspraak die ik veel en véél vaker herhaal: ik sta erachter, tot en met. Ik heb mijn leven te danken aan het alfabet. U hoeft mijn verhaal niet te onthouden, dat mag u volledig zelf weten. Maar ik wil u vragen één ding écht niet te vergeten en dát is dat de wereld van een kind. Bij ouders of verzorgers én professionals begint. Oók wanneer de taalbeheersing hier of daar tekortschiet. Juist dán is het zaak te kijken naar de opties die het woord biedt. 

En ja, dat brengt frustratie soms. En ja, dat vraagt geduld. En ja, er is véél meer dat uw agenda’s vult. En nee, het is geen aanval: niemand twijfelt aan uw wil. Maar die centimeter extra maakt vaak een wereld van verschil. Ik zeg een centimeter extra maar ik bedoel een centimeter anders: vertrekken vanuit wie u helpt, maakt dat er werkelijk iets verandert. 

Als ik in het onderwijs iets geleerd heb, aan de andere kant van de lijn. Is het dat het vaak de hele kleine dingen zijn, die anders afgeschreven mensen onverwacht doen stralen. Een missing link tussen kind en ouder, die helpt te vertalen. 

Presteren vanuit plezier, niet andersom, misschien... Kunnen we luisteren in plaats van horen en in plaats van kijken, zien. Ik kende ooit een jongen die u gewoon wou laten horen: vervullen wij onze sleutelrol, gaat er geen talent verloren. 

 

Derek Otte

 

*Foto: Eric Fecken