Deelsessies in ronde 1

Het middagprogramma van de Dag van de Publieke Dienstverlening bestaat uit deelsessies. Deze sessies zijn gericht op de complexiteit voor uitvoering, burgers en ondernemers hanteerbaarder te maken. Hier vindt u een overzicht van de sessies die u in ronde 1 kunt bijwonen.

Tijdens de Dag van de Publieke Dienstverlening is bij alle programmaonderdelen de
Chatham House Rule van kracht.* 
 

Van Wijken Weten: meer inwoners, meer invloed
Deze sessie wordt verzorgd door de gemeente Arnhem

In Arnhem is bewust de keuze gemaakt om aan te sluiten bij de diversiteit aan inwoners per wijk. Iedere wijk vraagt om een eigen aanpak. Hiervoor is een omslag in denken nodig: wat hebben inwoners in deze specifieke wijk nodig om de leefbaarheid te behouden? En wat is er hier nodig om in contact te treden met de lokale overheid? Sinds 2016 kent Arnhem acht Teams Leefomgeving die een brugfunctie vervullen tussen inwoners, maatschappelijke partners en lokale overheid. Deze medewerkers halen zaken op, proberen de koers voor de wijk samen met inwoners te bepalen en laten de inwoners zoveel mogelijk zelf aan het roer zitten. Ook sturen zij op het organiseren van een goede samenwerking tussen partijen, met als doel complexe processen simpeler te maken en te doen wat nodig is. Marijn Willemen en Gerald Wagenaar van de gemeente Arnhem nemen je mee langs de gevolgde route en in de Arnhemse visie op dienstverlening.

Maak werk van gegevensuitwisseling; hoe wegen we publieke waarden daarin?
Deze workshop wordt verzorgd door het Programma Interbestuurlijke Datastrategie IBDS en ICTU

Het delen van data tussen overheden is essentieel om dienstverlening in ketens mogelijk te maken. Dit brengt juridische én ethische uitdagingen met zich mee. Kees Verhoeven van het programma Realisatie Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) neemt je mee in een dialoog over verantwoord datagebruik en het afwegen van publieke waarden. Weten we wat er mag en kan met data? Bijvoorbeeld: welke gegevens mag je gebruiken om mensen te vinden die zelf zorg vermijden? Mag je kwetsbare mensen ongevraagd een toeslag geven als ze daar waarschijnlijk recht op hebbe?. Welke waarden komen in het geding als je gegevens wilt gebruiken die niet primair voor dat doel zijn verzameld? Hierbij botsen publieke waarden: zoals bestaanszekerheid met privacy, of leefbaarheid met autonomie. Hoe kun je waarden tegen elkaar afwegen bij het nemen en motiveren van besluiten over data delen? En hoe betrek je politiek en bestuurders hierbij?

Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een thuis
Deze workshop wordt verzorgd door het ministerie van VWS

In december 2022 is het ‘Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een Thuis’ gelanceerd (Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een Thuis (overheid.nl)). Het Nationaal Actieplan zet in op een fundamentele verandering in de manier waarop we kijken naar en omgaan met dakloosheid. Dit plan is samen met de gehele sector en met ervaringsdeskundigen gemaakt. Het is een voorbeeld van ‘van buiten naar binnen werken’ en het laten aansluiten van de leefwereld op de systeemwereld. In deze sessie nemen Jojanneke Kraan en Anniek Rouwenhorst van VWS je mee in de totstandkoming van het Nationaal Actieplan. Hoe kunnen beleid, inwoners, uitvoering en politiek samenwerken? Hoe krijgen we die wisselwerking en samenwerking voor elkaar? Ook gaan we in op geleerde lessen bij de totstandkoming van het Actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren (2019-2021) en hoe deze lessen zijn meegenomen in het ontwikkelen van het huidige Nationaal Actieplan Dakloosheid.

Dienstverlening, voor iedereen? Over inclusieve dienstverlening
Deze sessie wordt verzorgd door de VNG en NCDR

In Nederland zijn er naar schatting 1 miljoen mensen met een LVB (lichte verstandelijke beperking). Onze maatschappij is ingewikkeld ingericht, met veel prikkels en hoge verwachtingen. De dienstverlening van de overheid vormt hier helaas geen uitzondering op. Denk hierbij aan het aanvragen van een paspoort of een afspraak maken met een ambtenaar. In deze workshop gaan de aanwezigen, op basis van de ervaringen van iemand met een LVB, onder leiding van Marianne Vorthoren van de VNG met elkaar in gesprek over hoe dienstverlening door de overheid inclusiever kan. Daarbij kijken we ook naar de uitdagingen die hierbij komen kijken. Deelnemers krijgen concrete handvatten mee voor inclusieve dienstverlening en duidelijke communicatie.

Samen werken aan een betere uitvoering: zijn dit de oplossingen voor een krachtige uitvoering?
Deze workshop wordt verzorgd door de VNG Realisatie

In deze sessie neemt Femke Polman (VNG Realisatie) je mee in de stand van de uitvoering bij gemeenten. Hoe staan gemeenten ervoor? Wat is nodig om een stap voorwaarts te zetten? En wat betekent dat voor de relatie met andere overheden? In deze sessie ben je onderdeel van een actieve live peiling waarin we samen op zoek gaan naar oplossingen voor knelpunten in de uitvoeringspraktijk van gemeenten. Welke oplossingen zijn haalbaar en uitvoerbaar? Welke zijn te ambitieus? Geef je mening en breng je eigen oplossingen in voor de veranderingen die er nodig zijn, bij gemeenten én bij het rijk. 
Gemeenten zijn het eerste aanspreekpunt voor inwoners en ondernemers voor de publieke dienstverlening van de overheid. De uitvoering van publieke dienstverlening staat echter onder druk. Niet alleen is wet- en regelgeving complex en wordt het inwonersperspectief nog te weinig gezien, ook hebben gemeenten te kampen met onvoldoende personeel. Gemeenten zien de kwaliteit en continuïteit van hun dienstverlening onder druk staan. Een veelkoppig probleem, dat nadrukkelijk alleen als één overheid opgelost kan worden.

AI en dienstverlening
Deze sessie wordt verzorgd door de Vereniging Directeuren Publieksdiensten Gemeenten (VDP)

LET OP: Deze sessie is geïntegreerd in een bijeenkomst van de VPD en staat deelnemers aan de Dag van de Publieke Dienstverlening toe hieraan deel te nemen. Deze sessie beslaat beide ronden en duurt van 14.25 u tot 16:00 u. Bij deelname aan deze sessie, kunt u zich niet inschrijven voor een andere sessie in ronde 2.

De uitvoering en de dienstverlening zullen naar verwachting worden beïnvloed door Artificial Intelligence (AI). Welke kansen biedt dat om de dienstverlening eenvoudiger te maken. En welke ethische vraagstukken zitten er aan vast? Een aantal gemeenten is al een tijd bezig om GEM te ontwikkelen, een lerende chatbot die op een steeds groter aantal vragen antwoord kan geven. Professor Felienne Hermans van Universiteit Leiden geeft uitleg over hoe AI in de praktijk werkt. Als je de principes goed begrijpt, kun je ook beter in gesprek over de implicaties en de ethische aspecten ervan. Ze zal in het bijzonder ingaan op Chat GPT. Dat wordt al steeds vaker gebruikt, maar roept ook vragen op over de betrouwbaarheid.

Tijdelijk Noodfonds Energie: resultaat van 3 maanden keihard werken in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven en organisaties
Deze workshop wordt verzorgd door SchuldenlabNL

Eén op de drie gezinnen dreigde tweede helft vorig jaar binnen enkele maanden financieel in de knel te komen door de extreme stijging van de gas- en stroomprijs. Hiervoor is toen snel een pakket van maatregelen samengesteld, dat niet doelgroepspecifiek en daarmee op termijn financieel onhoudbaar was. Op zeer korte termijn is vervolgens door maatschappelijke organisaties als SchuldenlabNL, energieleveranciers en het ministerie van SZW een voorziening ingericht specifiek voor huishoudens met een hoge energierekening en een laag inkomen of laag middeninkomen: het Tijdelijk Noodfonds Energie. Inmiddels loopt het aantal aanvragen richting de 150.000. Er moesten veel obstakels worden overwonnen, waarbij ook ministeries, uitvoeringsorganisaties en toezichthoudende organisaties een rol van betekenis speelden. Sadik Harchaoui en Joost Broumels van SchuldenlabNL bespreken graag met jou de dilemma’s en de obstakels waar een publiek-private samenwerking als deze tegenaan loopt.

Lessen uit de coronacrisis
Deze sessie wordt verzorgd door het ministerie van VWS

In de coronacrisis werkten overheid, ondernemers en burgers samen om onder hoge tijdsdruk oplossingen te ontwerpen. VWS maakte een corona dashboard in vijf dagen en ontwierp onder andere nieuw beleid over quarantaine. Zo ontstond een ontwerpende aanpak in het hart van een beleidsministerie, die na de crisis wordt doorgezet. In de sessie neemt Tamas Erkelens, nerd/ambtenaar die bij VWS kwam werken om te helpen in de crisis, ons mee in de bijzondere casus van de quarantaineplicht. 
 
De quarantaineplicht had als doel besmettingen te minimaliseren door reizigers uit zogenaamde ‘hoog risicogebieden’, inclusief buitenlandse bezoekers, na terugkeer in Nederland verplicht vijf tot tien dagen thuis te laten verblijven onder meer door toezicht en handhaving. Tegelijkertijd was deze quarantaineplicht terugkerend gesprek in het parlement. Betrokken medewerkers ervoeren soms ongemak bij de wet, waarbij ethische dilemma's opkwamen bij onder andere gemeentelijke BOA's, stewardessen, belteams en digitale ontwerpers. Deze ethische dilemma’s ervaren door uitvoerders, de politieke ruis en het gebruik van een innovatieve ontwerpmethode resulteerden in een unieke uitvoering van de quarantaineplicht en de bijbehorende wet, met bijvoorbeeld het verplicht laten invullen van een quarantaineverklaring door reizigers en het nabellen van quarantaineplichtigen door een belteam. Evaluaties over de uitvoering resulteerden in interessante inzichten: Mensen nabellen die in quarantaine moesten, werd bijvoorbeeld verassend hoog gewaardeerd. Tijdens de sessie onderzoeken we gezamenlijk de inzichten van dit proces, inclusief de relatie tussen politiek, uitvoering en beleid, met als doel de geleerde lessen over een wendbare overheid vast te houden en toe te passen.

Leren van internationale voorbeelden van proactieve dienstverlening
Deze sessie wordt verzorgd door Digicamps en het ministerie van BZK

In verschillende landen bestaan er al vormen van proactieve dienstverlening. Denk hierbij aan het automatisch toekennen van kortingen aan bijstandsgerechtigden (België) of het of het ondersteunen van ouders bij het regelen van een plek bij de kinderopvang (Denemarken). Binnen de Nederlandse overheid kan proactieve dienstverlening soms ook een uitkomst zijn. Maar het is niet overal toepasbaar of gewenst. In deze interactieve sessie gaan Jet Klaver en Giulietta Marani van Digicampus en Eefje Steenvoorden en Patrick Krul van BZK in op de voordelen van proactieve dienstverlening en op welke drempels er zijn voor een proactieve overheid. Dit doen we aan de hand van internationale voorbeelden, waarbij we verkennen hoe proactieve dienstverlening in jouw organisatie een plek kan krijgen.

Een krachtig samenspel: een goed gesprek over samenwerken vanuit de bedoeling
Deze sessie wordt verzorgd door het ministerie van BZK

Goed samenwerken is randvoorwaardelijk voor een goed overheidsfunctioneren. De politicus, de bewindspersoon, journalist, rechter, ambtenaar; iedereen heeft daarin een eigen rol en dus ook een eigen verantwoordelijkheid. En iedere actor is onderdeel en mede-verantwoordelijk voor het totaal. Daarin kun je elkaar helpen en sterker maken, al is dat niet altijd eenvoudig vanuit al die verschillende invalshoeken. 

Het programma Grenzeloos Samenwerken organiseert aan de hand van de video 'Een Krachtig Samenspel' van Wouter Hart het gesprek vanuit de verschillende perspectieven met elkaar over dit samenspel. Hoe ziet het speelveld er uit en hoe kunnen we maatschappelijke kwesties constructief met elkaar aan pakken? Tijdens deze sessie kunt u actief meedoen door bijvoorbeeld onze tafelgasten vragen te stellen.

Amendementenservice Financiën
Deze sessie wordt verzorgd door het ministerie van Financiën

De Tweede Kamer heeft sinds de Grondwetsherziening van 1848 het recht van amendement. Daarmee kan een lid van de Tweede Kamer een voorstel indienen om een wetsvoorstel te wijzigen. Maar hoe werkt dat eigenlijk en wat als je als Kamerlid hulp nodig hebt bij het schrijven van een amendement? Hoe wordt de uitvoering betrokken bij het opstellen en beoordelen van amendementen en welke gevolgen kunnen amendementen hebben op het kabinetsbeleid? Erik van der Aart, Margot Teeuwsen en Isis Warmenhoven van Financiën vertellen over een uniek team binnen Den Haag: de amendementenservice.

 

* Wanneer een vergadering, of een deel daarvan, wordt gehouden onder de Chatham House Rule zijn de deelnemers vrij om de ontvangen informatie te gebruiken, maar noch de identiteit noch de connectie van de spreker(s), noch die van een andere deelnemer, mag worden onthuld.
The Chatham House Rule is bedoeld om de publieke discussie over standpunten tijdens een vergadering te bevorderen, maar zonder deze standpunten toe te schrijven aan een individu of organisatie. Het is een basisprincipe dat de vertrouwelijkheid van de bron van de verkregen informatie tijdens een vergadering regelt en u in staat stelt u uit te spreken als individu, om van gedachten te wisselen die misschien niet die van uw organisaties uitdrukken, en moedigt de vrije discussie aan.