'In gesprek met hoogleraren en lectoren Instituut Gak'
14.35 uur - 15.35 uur

In gesprek over de bestrijding van armoede in de Europese Unie
Terugdringing van de armoede is altijd een belangrijke doelstelling van de EU geweest. In het Actieplan voor de Europese Sociale Pijler van Sociale Rechten (2021) wordt als doelstelling gehanteerd dat het aantal mensen dat met armoede of sociale uitsluiting wordt bedreigd tegen 2030 met ten minste 15 miljoen wordt verminderd. In deze sessie willen we bespreken in hoeverre dit beleid succesvol is. We hebben onderzocht in welke mate de lidstaten de inkomensarmoede terugdringen via sociale uitkeringen, daarbij vergelijken we ook met niet EU-lidstaten. Zo kan een beeld worden verkregen van de effectiviteit van de armoedebestrijding en kan sprake zijn van ‘policy learning’. In de sessie willen we ook ingaan op de relatie tussen het EU-beleid en het Nederlandse armoedebeleid. In hoeverre draagt het Nederlandse beleid bij aan de in Europees verband gemaakte afspraken?
Kees Goudswaard en Olaf van Vliet samen met Koen Caminada (Universiteit Leiden)

In gesprek over drie perspectieven op de rol van internationale (big) data bij onderzoek op het terrein van sociale zekerheid en werk
In deze sessie presenteren we drie perspectieven op de rol van internationale (big) data bij onderzoek op het terrein van sociale zekerheid en werk:

• Ontsluiten van internationale big data: We bespreken recent onderzoek waarbij de onderzoekers nieuwe big data uit het buitenland hebben verzameld en geanalyseerd.
• Leren van internationale data: Wat zijn de mogelijkheden tot het gebruik van internationale data voor het analyseren en doorrekenen van hervormingen in de sociale zekerheid? Een voorbeeld hiervan zijn de beleidsvarianten zoals gepresenteerd door de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS).
• Leren van internationale instituties: Wat zijn de voordelen en beperkingen van institutionele lessen uit andere landen? We staan stil bij recente ervaringen met de Commissie sociaal minimum, de Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland, de IBO problematische schulden en het Europese benchmarkingonderzoek voor European Institute for Public Administration (EIPA).

Aansluitend reflecteren we samen met de zaal op het nut van buitenlandse (big) data. De doorlopende vraag is daarbij wat buitenlandse ervaringen en buitenlandse empirische schattingen ons te bieden hebben.
Pierre Koning (Vrije Universiteit Amsterdam), Anna Salomons (Universiteit Utrecht) en Daniël van Vuuren (Tilburg University)

In gesprek over de burger in de sociale zekerheid vanuit een (inter)nationaal perspectief: paternalisme versus individuele verantwoordelijkheid
Deze sessie belicht de complexe dynamiek tussen overheidsbeleid en individuele autonomie binnen het domein van sociale zekerheid, zowel op nationaal als internationaal niveau. De sessie bevat drie korte presentaties waarna we met u in gesprek gaan.

Willemijn Roozendaal bespreekt internationale normen met betrekking tot de uitvoering van sociale zekerheid. In het bijzonder is er aandacht voor de vraag welke zorgplicht daaruit blijkt voor mensen met verminderd doenvermogen. Lisa Brüggen adresseert de vraagstukken over de mate van keuzevrijheid die individuen zouden moeten hebben bij de vormgeving van sociale zekerheid, met een focus op pensioenen. Hierbij gaat zij in op de verhouding tussen individuele keuze en overheidsbescherming. Cok Vrooman werpt licht op de impact van langetermijnprocessen binnen het domein van sociale zekerheid.

Het overkoepelende thema van de sessie is aandacht voor het gebrek aan doenvermogen bij individuen binnen socialezekerheidsstelsels. De interactieve sessies bieden een platform voor een diepgaande verkenning van deze kwesties, waarbij wij u uitnodigen om actief deel te nemen aan de discussie.
Lisa Brüggen (Tilburg University), Willemijn Roozendaal (Vrije Universiteit Amsterdam) en Cok Vrooman (Universiteit Utrecht)

In gesprek over arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden vanuit een internationaal perspectief: welke lessen kunnen we leren van het buitenland?
In deze sessie gaan we dieper in op de internationale aspecten van arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden en wat de betekenis en impact hiervan is op de Nederlandse situatie. Hierbij werpen we niet alleen een blik over de grens, maar ook in de geschiedenis. De sessie begint met drie korte inleidingen waarbij we een kort overzicht geven van verschillende overlegvormen tussen werknemers en werkgevers in Europese landen. Wij gaan in op het dalend aantal werknemers dat lid is van een vakbond. Daarnaast wordt ook het belang van het collectief overleg voor loongroei, loonongelijkheid, productiviteit en de kwaliteit van werk besproken in een internationaal perspectief. Vervolgens besteden wij aandacht aan de invloed van internationale organisaties, in het bijzonder de International Labor Organization, op de gedachte- en beleidsvorming met betrekking tot arbeidsverhoudingen in het naoorlogse Europa en de reacties hierop. Tot slot wordt een beschouwing gegeven op de reeks van recente Europese reguleringen op het gebied van arbeidsverhoudingen en arbeidsvoorwaarden. Deze nieuwe reguleringen zijn exemplarisch voor de herwaardering van Sociaal Europa en kunnen van grote invloed op de Nederlandse situatie zijn. Graag gaan wij met u de discussie aan over wat we hiervan kunnen leren.
Maarten Goos (Universiteit Utrecht), Maarten Keune (Universiteit van Amsterdam/ AIAS-HSI) en Robert Vonk (Universiteit Utrecht)

In gesprek over uitdagingen binnen arbeidsgerichte zorg: wat kunnen we leren van andere landen?
In deze sessie gaan we in op wat we kunnen leren vanuit het buitenland over de inrichting van arbeidsgerichte zorg in Nederland. Hoe draagt de inrichting van de arbeidsgerichte zorg bij aan het bevorderen van gezondheid en arbeidsparticipatie en wat zijn daarbij bevorderende en belemmerende factoren? De sessie bestaat uit drie korte presentaties gevolgd door interactieve discussies met het publiek. Het overkoepelende thema in de sessie is de samenwerking tussen de verschillende stakeholders (werkgevers, arbeid- en zorgprofessionals) die verantwoordelijk zijn voor het integrale zorgtraject voor gezondheid en arbeidsparticipatie van werknemers/patiënten.
In de eerste presentatie zal Sylvia van der Burg haar licht laten schijnen op de inrichting van de arbeidsgerichte zorg vanuit het patiëntenperspectief. Shirley Oomens zal nader ingaan op de publiek-private samenwerking tussen werkgevers en arbo-professionals bij de re-integratie van zieke werknemers in Nederland in vergelijking met enkele andere Europese landen. Tot slot wordt door Sandra Brouwer een vergelijking gemaakt van beleid en dagelijkse praktijk in het kader van arbeidsgerichte zorg in drie Europese landen, in het bijzonder gericht op verschillen en overeenkomsten in samenwerking tussen klinische en arbozorg. 
Sandra Brouwer (Rijksuniversiteit Groningen/ UMCG), Shirley Oomens (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) en Sylvia van der Burg-Vermeulen (Universiteit van Amsterdam/ AMC-UvA)